Nerwica lękowa to stan dysfunkcyjny, który nie jest bezpośrednio związany z określoną patologią organiczną. Zazwyczaj jest to rezultat niewłaściwie zarządzanego stresu lub traumy. Dominującym objawem tego schorzenia jest intensywny lęk, który często brakuje racjonalnego uzasadnienia i jest trudny do kontroli. Lęk ten może niespodziewanie zaatakować jako napad paniki, utrzymywać się w stanie uogólnionym przez długi czas, lub przekształcić w fobię. Dodatkowo, do symptomów nerwicy lękowej można zaliczyć: kołatanie serca, niepokój, dyskomfort oddechowy, problemy ze snem, zawroty głowy oraz drżenie rąk. Powszechnie stosowanymi metodami leczenia są przede wszystkim psychoterapia oraz farmakoterapia, która obejmuje leki uspokajające i antydepresanty.

Chociaż nerwica lękowa może przyjmować różne formy, to wszystkie odmiany cechuje dominujący objaw – poczucie intensywnego lęku. Objawy somatyczne mogą obejmować osłabienie mięśni, zaburzenia widzenia lub innych zmysłów, uczucie duszności czy ciężkości w klatce piersiowej. Nerwica lękowa może objawiać się także bólem w różnych częściach ciała, takich jak głowa, żołądek lub klatka piersiowa. Dodatkowo występują takie symptomy jak zawroty głowy, drżenie, kołatanie serca, nadmierne pocenie się i inne. Osoby dotknięte nerwicą lękową mają zdolność do prawidłowego postrzegania rzeczywistości, jednak często są świadome irracjonalności własnego lęku. Mimo że nerwica nie jest chorobą psychiczną, to jest zaburzeniem.

Wśród różnych form nerwicy lękowej najczęściej spotykane są: fobie, ciężkie stresowe reakcje, zaburzenia adaptacyjne, somatyczne zaburzenia i zaburzenia dysocjacyjne. To schorzenie o charakterze przewlekłym, które ma skłonność do nawracania w odpowiedzi na określone sytuacje życiowe.

Przyczyny nerwicy lękowej są zróżnicowane i mogą być związane zarówno z czynnikami genetycznymi, jak i psychologicznymi czy biologicznymi. Częste obserwacje nerwicy lękowej u bliskich krewnych sugerują genetyczny aspekt tej dysfunkcji. Jednakże, większość specjalistów uznaje za główny katalizator nerwicy traumatyczne doświadczenia lub ukryte konflikty wewnętrzne, które zwykle pochodzą z okresu dzieciństwa. Czynniki ryzyka związane z nerwicą lękową obejmują: urazy doznane we wczesnym dzieciństwie, brak adekwatnej opieki rodzicielskiej, nierozwiązane konflikty wewnętrzne, uzależnienia, funkcjonowanie w patologicznych systemach społecznych oraz niektóre cechy osobowości, szczególnie tzw. osobowość anankastyczną.

Warto podkreślić, że rozwój zaburzeń nerwicowych może być także wywołany przez niektóre przewlekłe choroby, takie jak nowotwory, zaburzenia układu ruchu czy urazy. Mogą one prowadzić do wystąpienia nagłego czy długotrwałego stresu, a jeżeli utrzymują się wystarczająco długo – mogą spowodować zmiany osobowości. Wśród chorób endokrynologicznych, które mogą prowadzić do zachorowania na nerwicę, można wymienić m.in.: nadczynność tarczycy (poprzez wzrost poziomu hormonów tarczycy) oraz guzy chromochłonne nadnerczy (poprzez zwiększone stężenie kortyzolu – hormonu stresu).