Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna bez względu na wiek, a najnowsze badania naukowe potwierdzają, że nawet osoby po 90-tym roku życia, które dotychczas nie prowadziły aktywnego trybu życia, doświadczają znacznej poprawy jakości swojego życia po wprowadzeniu regularnych, umiarkowanych ćwiczeń fizycznych do swojego tygodniowego planu (1). Ważne jest jednak, aby wybór ćwiczeń był dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości starszych osób.
Znaczenie aktywności fizycznej dla zdrowia seniorów jest nieocenione. Medycy przez lata podkreślali korzystny wpływ ruchu na zdrowie i długowieczność seniorów. Ćwiczenia fizyczne, połączone z odpowiednią dietą, radzeniem sobie ze stresem i odpowiednią ilością odpoczynku, stanowią podstawowy, ale jednocześnie najbardziej skuteczny sposób profilaktyki chorób, w tym również chorób cywilizacyjnych.
Wielu starszych ludzi uskarża się na pogarszającą się kondycję i ograniczenie możliwości fizycznych, co często pogłębia urazy i choroby związane z wiekiem. Z czasem siła mięśni, koordynacja nerwowo-mięśniowa i równowaga ulegają osłabieniu. Pogarsza się ogólna wydolność organizmu i zamiast próbować zwalczyć te procesy, niektóre osoby starsze poddają się temu i zaczynają unikać aktywności fizycznej. W efekcie tzw. sprawność funkcjonalna ulega obniżeniu, a senior traci swoją niezależność, która jest bezcenną wartością.
Selekcja ćwiczeń dla osób w podeszłym wieku powinna być starannie przemyślana i dostosowana do indywidualnych warunków danej osoby. Zanim senior rozpocznie aktywność fizyczną, zalecane jest konsultacje ze specjalistą. Lekarz bierze pod uwagę takie czynniki jak wiek, budowa ciała, płeć, kondycja fizyczna i stan zdrowia.
Dla emerytów zaleca się prostą i bezpieczną gimnastykę, która nie obciąża nadmiernie organizmu. Podstawą aktywności są zazwyczaj ćwiczenia aerobowe i wzmacniające (2).
Ćwiczenia aerobowe angażują duże grupy mięśniowe, a przykłady takich ćwiczeń to m.in. długie, energiczne spacery, jogging i slow jogging, pływanie, jazda na rowerze oraz taniec. Dzięki wysiłkowi wytrzymałościowemu poprawia się praca serca i wydolność układu krążenia (w dłuższej perspektywie czasowej).
Gimnastyka wzmacniająca powinna mobilizować do większego wysiłku wszystkie główne grupy mięśniowe. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, seniorzy mogą podnosić umiarkowane ciężary, robić pompki, przysiady, ćwiczyć z elastycznymi taśmami itp. To co jest interesujące, to fakt, że specjaliści w ramach ćwiczeń wzmacniających zalecają również noszenie cięższych zakupów, intensywne prace w ogrodzie oraz chodzenie po schodach (zamiast korzystania z windy).