Dostrzega się niepokojący trend rosnącej liczby dzieci niepoddanych szczepieniom w Polsce, mimo istnienia obowiązku szczepień. Jak podkreśla Naczelny Sąd Administracyjny, wykonanie tego obowiązku służy osiągnięciu istotnych celów społecznych, mimo braku precyzyjnych sankcji za niewywiązywanie się z niego.

Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny pokazują, że liczba dzieci, które nie zostały zaszczepione, systematycznie wzrasta. W 2014 roku wskaźnik ten wynosił 1,71 na 1000 dzieci i młodzieży do 19 roku życia. Natomiast w 2023 roku wskaźnik ten wzrósł do 11,8 na 1000.

Mimo że szczepienia są obligatoryjne i zawarte w Narodowym Programie Szczepień Ochronnych, to przepisy prawne nie określają bezpośrednio konsekwencji za odmowę zaszczepienia dziecka. Nikt jednak nie jest zwolniony z tego obowiązku – osoby odmawiające szczepień mogą zostać ukarane grzywną. Procedura ta odbywa się w ramach procedury administracyjnej, zgodnie z art. 26 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Coraz częściej problem niewywiązania się z obowiązku szczepień trafia do sądów administracyjnych. Jednym z nich był niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zauważył, że przymusowe interwencje dotyczące szczepień służą realizacji ważnych celów społecznych.