Obecnie, w XXI wieku, to właśnie asertywność, będąca jednym z elementów kompetencji miękkich, ma aż 85% wpływu na osiągnięcie triumfu w sferze zawodowej! Mimo tego faktu, współczesny system nauczania skupia się przede wszystkim na kształceniu kompetencji twardych. Te ostatnie są niezmiernie istotne, tworząc podstawę, jednak bez wsparcia w postaci umiejętności miękkich mogą pozostać niewidoczne. Na szczęście, asertywność to cecha, którą można nabyć i rozwijać. W tym tekście przedstawimy definicję asertywności oraz omówimy typowe atrybuty osób asertywnych i zasady asertywnej komunikacji. Wyjaśnimy również, dlaczego warto poświęcić czas na kształtowanie asertywności.
Asertywność – co oznacza ta koncepcja? Pojęcie to pochodzi z psychologii i najprościej rzecz ujmując, jest to zdolność do wyrażania swoich opinii i poglądów podczas interakcji z innymi ludźmi. Asertywność jest zaliczana do tzw. umiejętności miękkich.
W powszechnej świadomości, asertywność to zdolność do odmawiania poprzez grzeczne, ale zdecydowane powiedzenie NIE. Jednakże, takie ujęcie nie wyczerpuje pełnej definicji asertywności. Asertywność obejmuje również prawo do swobodnego wyrażania uczuć, potrzeb i pragnień, które są szanowane przez rozmówcę i stanowią podstawę do podjęcia decyzji o dalszych działaniach: akceptacji lub asertywnej odmowie.
Posiadanie umiejętności asertywne to cenne narzędzie, które pozwala na wyważenie relacji z innymi osobami, czyniąc je równorzędnymi. Asertywność umożliwia otwarte mówienie o swoich emocjach i uczuciach, podejmowanie działań zgodnie z własnym interesem oraz obronę swojego stanowiska, przekonań i wartości za pomocą respektowania zarówno swoich praw, jak i praw innych osób. Asertywność nie wiąże się ani z poczuciem dominacji, ani uczuciem niższości wobec innych ludzi.
Podsumowując, asertywność obejmuje:
- umiejętność odmawiania;
- wyrażanie własnych uczuć i upodobań w kontekście zachowań innych za pomocą komunikatu JA. Warunkiem jest jednak stosowanie schematu: JA + moje uczucia oraz TY + twoje rzeczywiste zachowania;
- zdolność do przyjmowania krytyki, jak również jej precyzyjnego i uprzejmego wyrażania (konstruktywna krytyka);
- umiejętność obrony swoich praw, prywatności oraz psychicznego terytorium, bez naruszania praw innych osób;
- zdolność dbania o własne dobro, bez odczuwania poczucia winy.